مقدمه
پس از گذشت حدود شش سال از ابلاغ و اجرای آییننامه آموزشی مقطع عمومی حوزههای علمیه خواهران، نقطه نظرات دستاندرکاران اجرایی مدارس علمیه و مدیریتهای استانی توسط معاونت آموزش مرکز دریافت شد و پس از بررسیهای کارشناسی در مرکز و بازنگری در برخی مواد و اضافه نمودن ضوابط مربوط به «شیوه حضوریِ پارهوقت»، اصلاحیه آییننامه مزبور تهیه شد و جهت بررسی و تصویب نهایی به «شورای محترم آموزش مرکز» ارائه گردید. شورای آموزش مرکز نیز پس از چندین جلسه بحث وگفتگو آییننامه حاضر را به منظور ارتقای کیفیت آموزشی و ایجاد وحدت رویه در مدارس علمیه تصویب کرد. اکنون آییننامه آموزشی مقطع عمومی ـ شیوه حضوری (تماموقت و پارهوقت) پس از تصویب نهایی در شورای آموزش مرکز و تأیید مدیر محترم حوزههای علمیه خواهران، جهت اجرا ابلاغ میگردد.
در این خصوص توجه به نکات زیر ضروری است:
- مسئوليت اجراي اين آييننامه بر عهده مديران مدارس علمیه و نظارت بر اجراي آن، به عهده مدیریتهای استانی است؛
- نظارت کلان و تفسير و رفع ابهام مواد آييننامه، به عهده معاونت آموزش مركز است؛
- تصميمگيري در خصوص مواردي كه در اين آييننامه پيشبيني نشده يا موارد خاص، به عهده كميسيون امور خاص ميباشد؛
- مديران محترم مدارس علمیه موظفند با ارايهي نسخهاي از آييننامه و برگزاري جلسه توجيهي، طلاب را در جريان مفاد آن قرار دهند؛
- نيل به اهداف اساسي اين آييننامه، منوط به مطالعه دقيق و به كار بستن مفاد آن است؛
- از كليه مجريان امور آموزشي، مديران، اساتيد و طلاب محترم انتظار ميرود؛ پيشنهادهاي خود را جهت تجديد نظرهاي بعدي به مركز مديريت ارسال فرمايند.
معاونت آموزش
مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران
بهمن 1393
· تعاریف
Ø مركز:مركز مديريت حوزههاي علميه خواهران كه تحت نظارت شورای سیاستگذاری حوزه علمیه خواهران، امر سازماندهی، هدايت، نظارت و پشتيباني مدارس علمیه خواهران سراسر كشور را بر عهده دارد.
Ø مدرسه علمیه:یک واحد آموزشی ـ تربیتی است که دروس متداول حوزوی را در مقطع عمومی ارائه میکند و در این آییننامه به اختصار «مدرسه» گفته میشود.
Ø طلبه:فردی است که به صورت رسمی برای تحصیل در یکی از مقاطع آموزشی حوزههای علمیه خواهران پذیرفته شده باشد.
Ø مقطع عمومي:به اولین مقطع از نظام تعلیم و تربیت حوزههای علمیه خواهران اطلاق میشود که با رویکرد عمومی طراحی و ارائه میگردد. به فارغالتحصیلان این مرحله، مدرک تحصیلی سطح دو اعطاء شده ودر دو گروه ویژه دارندگان مدرک دیپلم و ویژه دارندگان مدرک سوم راهنمایی اجرا میشود.
Ø شوراي مدرسه:شورايي است مركب از مدير، معاونان آموزشي، فرهنگي، پژوهشي مدرسه و دو نفر از اساتید ثابت یا دارای حداقل دو سال سابقه تدریس در مدرسه که براي بررسي و تصميمگيري در امور محوله تشكيل ميشود.
Ø مدرك تحصیلی سطح2:به گواهینامه رسمی اطلاق میشود که بر فارغالتحصیلی طلبه در مقطع عمومی دلالت دارد و دارنده آن از کليه مزاياي علمي و استخدامي فارغالتحصيلان دورههاي کارشناسي دانشگاهها و مراكز آموزشعالي برخوردار است.
Ø مدرك تحصیلی سطح1:به گواهینامه رسمی اطلاق میشود که در شرائط خاص به طلابی که امکان ادامه تحصیل تا پایان دوره عمومی برای آنان وجود ندارد اعطاء میشود و دارنده آن از کليه مزاياي علمي و استخدامي فارغالتحصيلان دورههاي کاردانی دانشگاهها و مراكز آموزشعالي برخوردار است.
Ø واحد درسی:مقدار محتواي آموزشي که در 16 جلسه نظري، یا 24 جلسه نظری ـ عملی و یا 32 جلسهی عملی، در طول يک نيمسال تحصيلي تدريس ميشود.
Ø تحقیق پایانی:یکی از عناوین مواد در مقطع عمومی، به ارزش 3 واحد درسی است. این تحقیق، نتیجه تتبع علمی طلبه درباره موضوعی مشخص در یکی از علوم اسلامی است.
Ø تحصیل حضوری:به شیوه ای از تحصیلاطلاق میشود که طلبه تمامی برنامههای تحصیلی خود را در یکی از مدارس علمیهمیگذراند.
Ø تماموقت:به شیوهای از تحصیل حضوری مقطع اول اطلاق میشود که طلبه برنامههای تحصیلی خود را بازه زمانی 5 تا 7 سال میگذراند.
Ø پارهوقت:به شیوهای از تحصیل حضوری مقطع اول اطلاق میشود که طلبه برنامههای تحصیلی خود را بازه زمانی 7 تا 9 سال میگذراند.
· فصل اوّل: کليات
ماده1)آموزش در تمامي مدارس علمیه خواهران، مبتني بر « نظام واحدي» است. در اين نظام، ارزش هر درس با تعداد واحدهاي آن درس سنجيده شده و قبولي يا عدم قبولي در يك درس، به همان درس محدود خواهد شد.
ماده2)مدت زمان هر جلسه درس برابر با 50 دقيقه و دو جلسه با هم 90 دقيقه است.
ماده3)هر سال تحصیلی متشکل از دو نیمسال و هر نيمسال تحصيلي 16 هفته آموزشي و 2 هفته جهت امتحانات است.[1]
تبصره1:مدارس علمیه موظفند امتحانات مجدد طلاب را در شهریورماه برگزار کنند.
تبصره2:مدارس علمیه میتوانند در صورت داشتن شرائط، اقدام به برگزاری دوره تابستانی نمایند. [2]
ماده4)تقویم تحصیلی هر سال، پس از تأیید معاونت آموزش، در پایان نیمسال دوم، به مدارس علمیه، ابلاغ میشود.
ماده5)مدارس علمیه موظف به اجرای برنامه درسی ابلاغی از طرف مرکز هستند.[3]
ماده6)طول مدت تحصیل در مقطع عمومی ـ بدون احتساب مرخصی مندرج در آییننامه ـ به شرح ذیل است:
الف) برای دارندگان مدرک دیپلم و بالاتر، حداقل 5 و حداکثر 7 سال
ب) برای دارندگان مدرک سوم راهنمایی و یا اتمام متوسطه دوره اول، حداقل 7 و حداکثر 9 سال
ج) برای دوره پاره وقت، حداقل 7 و حداکثر 9 سال[4]
تبصره:مدت زماني كه به دليل عدم ارائه درس توسط مدرسه، امکان تحصيل برای طلبه فراهم نبودهاست؛ جزو سنوات تحصيلي وي محسوب نميشود.[5]
ماده7)در صورتي که طلبه نتواند واحدهاي درسي تعيين شده را در حداکثر مدت مجاز تحصيل با موفقيت بگذراند از ادامه تحصيل محروم خواهد شد و تحصیل مجدد وی، منوط به طی مراحل بازپذیری، بر اساس دستورالعملهای ابلاغی خواهد بود. [6]
ماده8)تحصیل همزمان در حوزه و دانشگاه یا چند واحد حوزوی مجاز نیست. در صورت تخلف، کمیسیون امورخاص مرکز، نسبت به ابطال سوابق تحصیلی و یا ادامه تحصیل طلبه در حوزه، تصمیمگیری مینماید.[7]
تبصره:تحصیل همزمان طلاب ممتاز و با شرائط خاص، صرفاً بر اساس دستورالعملهای ابلاغی، مجاز خواهد بود. [8]
ماده9)اشتغال به کار طلبه در حین تحصیل، صرفاً براساس نظریه شورای مدرسه، مجاز است.
· فصل دوم: انتخاب واحد ـ حذف و اضافه
ماده10)طلبه موظف است در مهلتهاي تعيين شده در تقويم تحصيلي نسبت به انتخاب واحد اقدام نمايد.
تبصره:در صورت تأخير در اين امر، مشروط بر آنكه سه هفته از شروع نیمسال نگذشته باشد؛ انتخاب واحد طلبه با تأييد شوراي مدرسه امكانپذير است.
ماده11)طلبه ميتواند بر اساس طول مدت تحصیل در دوره تماموقت، در هر نیمسال، حداقل 12 و حداكثر 20 واحد درسي و در دوره پارهوقت در هر نیمسال، حداقل 8 و حداكثر 14 واحد درسي را انتخاب کند.
تبصره1:طلبهای که در یک نیمسال، معدل 18 به بالا کسب نماید، با موافقت شورای مدرسه میتواند در نیمسال بعد، در دوره تماموقت، حداکثر 24 واحد و در دوره پاره وقت، حداکثر 18 واحد درسی را انتخاب نماید.
تبصره2: طلبهای که در یک نیمسال مشروط شود؛ در نیمسال بعد حق انتخاب بیش از 14 واحد در دوره تماموقت و 10 واحد در دوره پارهوقت را ندارد.
تبصره3:در صورتی که طلبه دوره تمام وقت، برای فراغت از تحصیل ـ بدون احتساب تحقیقپایانی ـ صرفاً 24 واحد درسی و طلبه دوره پارهوقت، صرفاً 18 واحد درسی داشته باشد؛ منوط به دارا بودن حداقل معدل14 در نیمسال قبل، مجاز به أخذ کلیّه واحدها در آخرین نیمسال، خواهد بود.
تبصره4: در صورتی که طلبه برای فراغت از تحصیل، کمتر از 12 واحد داشته باشد و یا به دلیل رعایت پیشنیازها یا عدم ارائه درس توسط مدرسه، نتواند حداقل واحد مجاز را انتخاب نماید؛ اخذ کمتر از حداقل مجاز، بلامانع بوده و آن نیمسال جزو سنوات تحصیلی طلبه محاسبه میگردد؛ لکن معدل آن مؤثر در مشروطی و ممتازی نیست.[9]
ماده12)طلبه ميتواند پس از شروع نیمسال در زمان حذف و اضافه بر اساس تقویم تحصیلی و با مراعات حداقل و حداکثر واحد، تا دو درس از دروس انتخابی خود را حذف یا اضافه نماید.
ماده13) طلبه ميتواند در صورت ضرورت تا چهارهفته مانده به پایان نیمسال ـ در زمان حذف اضطراری بر اساس تقویم تحصیلی ـ يك يا چند درس از دروس انتخابي خود را با نظر شوراي مدرسه حذف كند مشروط به آنكه غيبتهاي وي از سه شانزدهم مجموع ساعات آن درس بيشتر نباشد و تعداد واحدهاي باقيمانده وي از حداقل واحد كمتر نشود.[10]
ماده14)حذف کلیه واحدهای انتخابی در یک نیمسال، تنها در صورتی مجاز است که بنا به تشخیص شورای مدرسه، طلبه قادر به ادامه تحصیل در آن نیمسال نباشد. در این صورت نیمسال مزبور جزو مرخصی وی محسوب میشود و در صورت اتمام مرخصیهای مجاز، آن نیمسال جزو سنوات تحصیلی طلبه محاسبه میشود. [11]
· فصل سوم: دوره تابستاني
ماده15)مدارس علمیه ميتوانند در فصل تابستان، حداکثر 6 واحد درس ارائه نمایند.[12]
تبصره: شرکت طلاب در دوره تابستانی، الزامی نیست.
ماده16)ضوابط آموزشی در دوره تابستاني، از قبیل: ساعت برگزاری، حضور و غیاب و ارزشیابی، مانند نیمسال است. [13]
تبصره: معدل دوره تابستانی مؤثر در مشروطی یا ممتازی طلبه نیست و صرفاً در معدل کل محاسبه میشود.
· فصل چهارم: معرفی به استاد
ماده 17)شورای مدرسه، میتواند طلبه را در موارد زير، براي گذراندن حداكثر 6 واحد درسي در طول دوران تحصیل، به استاد معرفي نمايد:[14]
1. در صورت بروز مشکل تحصیلی و یا معذور بودن طلبه ـ به دلایل موجه ـ از شرکت در امتحان مجدد، به میزان حداکثر 4 واحد، در طول دوران تحصیل [15]
2. باقیماندن حداكثر 2 واحد درسي ـ بدون احتساب تحقیقپایانی ـ براي فراغت از تحصيل
· فصل پنجم: حضور و غیاب
ماده 18)شرکت طلبه در تمامي برنامههاي درسي و فعالیتهای آموزشی، تربیتی و پژوهشی تحت برنامه، الزامي است.
ماده19)عدم حضور يا ترك كلاس درس، از پنج تا ده دقيقه، تأخير و بيشتر از آن، غيبت محسوب ميشود و هر سه بار تأخير، حكم يك جلسه غيبت را دارد. [16]
ماده20)حداکثر غیبت برای هر واحد درسی، اعم از نظری و عملی، سه شانزدهم ساعات آن درس است.
تبصره1:در صورت افزایش غیبت از این مقدار، غیبت غیرموجه برای آن درس منظور میشود و در حکم نمره صفر است.
تبصره2:در موارد خاص، اگر غيبت تماماً یا تلفیقاً موجه باشد؛ درس بدون ثبت نمره، حذف ميشود.[17]
تبصره3:تشخیص موجه بودن غیبت، به عهده شورای مدرسه است.
ماده21) طلبه ميتواند براي مواردي مثل ازدواج، بيماري حاد خود، همسر، فرزند يا والدين يا فوت بستگان درجه يك خود و همچنین براي فعاليتهاي تبليغي از حداكثر ده روز مرخصي، علاوه بر حداكثر غيبت مجاز استفاده کند.
تبصره1:استفاده از مرخصي براي انجام امور تبليغي با موافقت مدرسه و براي ساير موارد با اطلاع مدرسه، صورت ميپذيرد.
تبصره2:استفاده از ده روز مرخصی در موارد مربوط به بيماري حاد، با ارايه گواهي از پزشک معتمد مدرسه، مبني بر لزوم استفاده از مرخصي مستمر، امکانپذير است.
تبصره3:در صورت استفاده طلبه از غیبتهای مندرج در مواد 20 و21، سقف غیبتهای وی در طول نیمسال نباید حداکثر از پنج شانزدهم بیشتر شود.
ماده22)طلبه در طول دوران تحصیل میتواند صرفاً در يك نیمسال و در صورت دارا بودن حداقل معدل 16 در نیمسال قبل، در موارد خاص مانند: بیماری مستمر (با گواهی پزشک مبنی بر لزوم استراحت متوالی) و یا انتقال موقت به شهرستاني که فاقد مدرسه تحت پوشش باشد؛ با موافقت مدرسه، بدون حضور در کلاس در امتحانات واحدهاي اخذ شده شرکت کند. [18]
تبصره: طلبهای که در آخرین نیمسال تحصیلی، به شهرستان فاقد مدرسه تحت پوشش انتقال یافتهباشد؛ از شرط معدل نيمسال قبل، معاف است.
· فصـل ششم: ارزشیابی
ماده23)معيار ارزشيابي تحصيلي در هر درس، نمره نهايي آن درس است كه بر اساس نتايج حاصله از امتحانات پايان نيمسال، ميان نيمسال، تحقيق، كار عملي، فعاليتهاي كلاسي و امتحانات شفاهي محاسبه و به صورت عددي بين صفر تا بيست منظور ميگردد.
تبصره:دستورالعمل ارزشیابی دروس، توسط معاونت آموزش مرکز، ابلاغ میگردد.[19]
ماده24)برگزاري امتحانات دروس ارائه شده در هر نیمسال و همچنین امتحانات مجدد، بر اساس دستورالعملهای ابلاغی، الزامی است.
ماده25)اگر تعداد برگزاری ساعات یک ماده درسی، کمتر از 13 جلسه به ازای هر واحد باشد؛ امتحان آن درس برگزار نخواهد شد و به صورت درس ناتمام اعلام میشود.[20]
ماده26)نمره قبولي در تحقیقپایانی، 14 و در سایر دروس 12 است.
تبصره1: در صورتي كه نمره نهايي طلبه در درسي 10 تا کمتر از 12 باشد و یا در امتحان آن درس، غیبت موجه داشته باشد؛ ميتواند تا پايان شهريور همان سال در امتحان مجدد شرکت کند و چنانچه تا موعد مقرر موفق به كسب نمره قبولي نشود، بايد مجدداً در كلاس آن درس شركت نمايد.[21]
تبصره2:طلبهاي كه نمره نهايي وي در درسي كمتر از 10 باشد، یا در امتحان آن درس غیبت غیرموجه داشته باشد؛ بايد دوباره در كلاس آن درس شركت کند.
ماده27) در پايان هر نيمسال، كليه نمرات ـ اعم از قبولي و ردی ـ در كارنامه طلبه ثبت ميشود.
ماده28)مدرسه ملزم است در پایان هر نیمسال، بر اساس جدول زمانبندی ابلاغی معاونت آموزشی مرکز، برای کلیه طلاب کارنامه تحصیلی صادر نماید.
ماده29)نمره پس از ثبت در کارنامه، غیرقابل تغییر بوده و تنها در صورت احراز اشتباه با تأیید مدیر مدرسه و موافقت مرکز، تغییر نمره ممکن خواهد بود.
ماده30) براي محاسبه معدل نيمسال، نمره نهايي هر درس ـ اعم از قبولي و ردی ـ در تعداد واحدهاي آن درس ضرب و مجموع حاصل ضرب آنها بر تعداد كل واحدهاي اخذ شده ـ اعم از قبولي و ردی ـ تقسيم ميشود.
ماده31)براي محاسبه معدل كل دوره، کلیه نمرات قبولی و اولین نمره ردی، در تعداد واحدهاي آن درس ضرب و مجموع حاصل ضرب آنها بر تعداد كل واحدهاي مؤثر در طول دوره ـ اعم از قبولي و ردی ـ تقسيم ميشود.
ماده32)اولین نیمسال تحصیل طلبه دوره آزمایشی وی بوده و در صورتی که اخلاقي، رفتاري و انضباطي لازم را کسب ننماید؛ از ادامه تحصيل محروم ميشود. [22]
تبصره:ضوابط مربوط به دوره آزمایشی، طی دستورالعمل جداگانه ابلاغ میشود.
ماده33)طلبهاي كه معدل نیمسال او كمتراز 14 باشد؛ مشروط است.
تبصره:مدرسه موظفاست موضوع مشروطبودن را به طلبه اطلاعداده و یکنسخه ازآن را درپرونده تحصیلی وی بایگانی نماید.
ماده34)طلبه مقطع عمومی ویژه دارندگان دیپلم، در صورتي كه چهار نیمسال و طلبه مقطع عمومی ویژه دارندگان مدرک سوم راهنمایی، در صورتی که پنج نیمسال متناوب يا متوالي مشروط شود؛ از ادامه تحصيل محروم ميگردد و تحصیل مجدد وی، منوط به طی مراحل پذیرش، بر اساس دستورالعملهای ابلاغی خواهد بود.
ماده35)غيبت غیرموجه در امتحان پايان نیمسال و یا عدم تحویل برگه امتحانی در جلسه امتحان، در حکم نمره صفر است و طلبه ملزم به شرکت مجدد در کلاس آن درس خواهد بود. در صورتیکه غیبت طلبه در امتحان پایان نیمسال موجه تشخیص داده شود؛ نمره صفر منظور نمیشود و طلبه ميتواند حداكثر تا پایان شهريور همان سال، در امتحان نوبت بعد شركت کند.
تبصره1:غیبت در امتحانات مجدد در هر حال، موجب حذف آن درس میشود.
تبصره2: هر گونه عذر جهت شرکت در امتحانات، قبلاً باید به صورت رسمی به معاونت آموزشی مدرسه اعلام شود و در صورت عدم امکان هماهنگی و اخذ مجوز، طلبه باید در اولین فرصت، با مراجعه به معاونت آموزشی نسبت به موجه کردن غیبت خود اقدام کند.
ماده36)غيبت غیرموجه در امتحان ميان نیمسال در حکم نمره صفر است و در صورت موجه بودن غيبت، فقط نمره پايان نیمسال، برای آن درس ثبت و محاسبه میشود.
ماده37)تشخيص موجه بودن غيبت در امتحان، به عهده شوراي مدرسه است.
ماده38)تقلب در جلسه امتحان موجب ثبت نمره صفر است و با متخلف، طبق مفاد آييننامه انضباطي برخورد ميشود.[23]
ماده39)لازم است كليه اوراق امتحاني تا اتمام دوره تحصيل و صدور مدرك تحصيلي در مدرسه بايگاني شود. مدرسه ميتواند سه ماه پس از اعطاي مدرك تحصيلي به فارغالتحصيلان، اوراق امتحانی را امحاء نماید.[24]
تبصره:امحاء اوراق امتحانی طلبه منفصل از تحصیل، منوط به ارائه ریز نمرات و اخذ تأییدیه از وی است.
· فصـل هفتم: معادلسازي و تطبيق نمرات
ماده40) تطبیق دروس گذرانده شده طلاب بازپذیری شده از مدارس تابعه و طلاب الحاقی، بر اساس دستورالعمل ابلاغی مصوب شورای آموزش مرکز، انجام میپذیرد.[25]
ماده41)در صورتي كه طلبه، سابقه تحصيل در يكي از دانشگاههاي رسمي كشور داشته باشد؛ در صورت تطبيق واحد و مطابقت حداقل هشتاد درصدی سرفصلها و دارا بودن حداقل نمره 14، در غیر عناوین «ادبيات عرب، منطق و فلسفه، عقايد، فقه واصول، قرآن و تجوید» نمرات وی پذیرفته میشود و در عناوین فوق، طلبه صرفاً از حضور در كلاس معاف گرديده ولي ملزم است در امتحانات آن دروس شرکت نماید.[26]
ماده42)نمرات تطبيقي، در معدل نيمسال طلبه مؤثر نبوده، ولي در معدل كل لحاظ ميگردد.[27]
ماده43)به ازاي هر 20 واحد پذيرفته شده، یک نیمسال از مدت مجاز تحصيل طلبه، کاسته خواهد شد.
· فصـل هشتم: مرخصی
ماده44)سقف مرخصی مجاز طلبه با موافقت مدرسه، در دوره تمام وقت ویژه وروديهاي ديپلم دو نيمسال و در دوره تماموقت ویژه وروديهاي سوم راهنمایی و در دوره پاره وقت، سه نيمسال است. [28]
تبصره:با استفاده طلبه از مرخصي در نیمسال اول، صرفاً در صورت ضرورت و تشخیص شوراي مدرسه، موافقت میشود. در این صورت اولین نیمسال بعد به عنوان نیمسال آزمایشی وی محسوب میشود. [29]
ماده45)طلبه میتواند؛ علاوه بر مرخصی مندرج در ماده 44، به ازای هر زایمان، از دو نیمسال مرخصی بدون امتحان ـ بدون احتساب در سنوات ـ استفاده نماید.[30]
تبصره1: طلبه میتواند یک نیمسال از این مرخصی را قبل از زایمان استفاده نماید.
تبصره2:در صورت تشخیص و دستور پزشک معالج، مبنی بر استراحت مطلق در طول دوره بارداری، یک نیمسال مرخصی ـ بدون احتساب در سنوات ـ به منظور استفاده در دوران بارداری ـ به مرخصی مندرج در این ماده اضافه میشود.
تبصره3:در موارد سقط جنین، میزان مرخصی با تجویز پزشک معالج، تعیین میگردد.[31]
تبصره4:طلبه در دوره بارداری یا پس از زایمان، میتواند به جای استفاده از یک نیمسال مرخصی بدون امتحان، یک نیمسال مهمان مرکز آموزشهای غیرحضوری شده و دروس خود را در آن مرکز بگذراند. [32]
ماده46)طلبه بايد تقاضاي مرخصي خود را به صورت کتبي تا دو هفته قبل از شروع هر نيمسال به معاونت آموزش مدرسه تسليم کند و مدرسه نيز، موظف است حد اکثر تا یک هفته بعد از دريافت تقاضا، موافقت يا عدم موافقت خود را اعلام کند. عدم پاسخگويي مدرسه در زمان مقرر به درخواست طلبه، به منزله موافقت با مرخصي وي خواهد بود.
فصل نهم: انتقال
ماده47)انتقال به معناي تغيير محل تحصيل طلبه از يك مدرسه تحت پوشش به مدرسه تحت پوشش ديگر، بعد از گذراندن دوره آزمایشی است.[33]
تبصره: انتقالی در صورتی انجام میشود که امکان ادامه تحصیل طلبه از طریق مهمان شدن، فراهم نباشد.[34]
ماده48)انتقال طلبه داراي شرايط ادامه تحصيل، از يك مدرسه به مدرسه ديگر در همان شهر با موافقت مدارس مبدأ و مقصد، مشروط به اینکه امتياز پذیرش او از امتياز آخرين فرد پذيرفته شده در مدرسه مقصد، در سال ورودي مربوط كمتر نباشد؛ صورت میپذیرد.
تبصره: در کلانشهرها مدیران مدارس مبدأ و مقصد با لحاظ فاصله محل سکونت طلبه با مدرسهعلمیه، میتوانند بدون در نظر گرفتن امتیاز پذیرش، با درخواست طلبه موافقت نمایند.[35]
ماده49)انتقال طلبه واجد شرايط ادامه تحصيل از شهري به شهر ديگر، در صورت انتقال خانواده متقاضي، بدون در نظر گرفتن امتیاز پذیرش انجام میشود.[36]
ماده50)متقاضي انتقال بايد درخواست خود را با ذكر دليل به صورت كتبي و به همراه رضایتنامه پدر یا همسر ـ حسب مورد ـ حداقل سه هفته قبل از شروع نيمسال تحصيلي، به مدرسه مبدأ تسليم کند.
ماده51)مدرسه مبدأ موظف است حداكثر ظرف يك هفته تقاضاي انتقال طلبه را بررسی و موافقت خود را به مدرسه مقصد اعلام نماید و مدرسه مقصد، مکلف است يک هفته پس از آن، نظر خود را به مدرسه مبدأ اعلام نمايد.[37]
ماده52)در صورت موافقت با انتقال طلبه، كليه مدارك تحصيلي وی(اعم از سوابق پذیرشی، اوراق امتحانی، کاربرگهای مربوط، پرونده پژوهشی، پرونده فرهنگی)، به همراه تعیین وضعیت رفتاری ـ به صورت محرمانه ـ و با حفظ سوابق تحصيلي در مدرسه مبدأ، به مدرسه مقصد ارسال ميگردد.
· فصل دهم: مهمان
ماده53)مهمانی، به معنای تغییر موقت محل تحصیل طلبه از یک مدرسه تحت پوشش به مدرسه دیگر، بعد از گذراندن دوره آزمایشی است.
ماده54)طلبه در مقطع عمومي ویژه وروديهاي سوم راهنمایی، حداکثر سه نیمسال و در مقطع عمومی ویژه وروديهاي ديپلم، حداکثر دو نیمسال میتواند در صورت ضرورت و با موافقت مدارس مبدأ و مقصد، مهمان شود. [38]
ماده55)مهمانی طلبه از یک شهر به شهر دیگر، صرفاً در صورت انتقال خانواده و با رضایت کتبی پدر یا همسر، امکانپذیر است.
ماده56)مهمان شدن طلبه براي گذراندن يک يا چند درس از مجموع درسهاي انتخابي در يک نيمسال تحصيلي، با موافقت مدارس مبدأ و مقصد بلامانع است.[39]
ماده57)طلبه میتواند در طول دوران تحصیل، حداکثر به میزان یک چهارم کل واحدهای درسی، مهمان شود.
ماده58)متقاضي مهمانی، بايد درخواست خود را با ذكر دليل به صورت كتبي، حداقل سه هفته قبل از شروع نيمسال تحصيلي، به مدرسه مبدأ تسليم کند.
ماده59)طلبه در صورت ضرورت ـ با موافقت مدارس مبدأ و مقصد ـ ميتواند يك يا چند مورد از امتحانات پايان نيمسال خود را در مدرسه مقصد، امتحان بدهد.[40]
ماده60)مدرسه مبدأ موظف است حداكثر ظرف يك هفته تقاضاي مهمانی طلبه را بررسی و موافقت خود را به مدرسه مقصد اعلام نماید. مدرسه مقصد، مکلف است يک هفته پس از آن نظر خود را به مدرسه مبدأ اعلام نمايد.
ماده61) مدرسه مقصد موظف است گزارش وضعيت آموزشي، پژوهشی و فرهنگي طلبه مهمان را جهت ثبت در پرونده تحصيلي وی، در پایان هر نیمسال، به مدرسه مبدأ ارسال کند.
ماده 62)پذيرش درخواست طلاب تحت پوشش جامعهالزهرا«س» قم و مرکز مدیریت خراسان، به عنوان مهمان در مدارس تحت پوشش مرکز و بالعكس، صرفاً با هماهنگي و موافقت مركز مجاز است.
· فصل یازدهم: تغییر شیوه و دوره تحصیل
ماده63)طلبه در طول تحصیل میتواند با موافقت شورای مدرسه، فقط یکبار، شیوه تحصیل خود را از حضوری به نیمهحضوری و از تماموقت به پارهوقت و بالعکس تغییر دهد. شرائط و ضوابط تغییر شیوه تحصیلی طلاب، طی دستورالعمل جداگانهای ابلاغ میشود.
· فصل دوازدهم: انصراف و ترک تحصیل
ماده64) انصراف از تحصیل طلبه، با شرائط ذیل پذیرفته میشود:
الف)طلبه درخواست خود را کتباً به مدرسه تسلیم کند.
ب)شورای مدرسه، موافقت خود را با انصراف، به طلبه ابلاغ نماید.
ماده65)چنانچه طلبه تا قبل از آغاز نيمسال تحصيلي بعد تقاضاي خود را پس بگيرد، شوراي مدرسه درباره اين درخواست تصميمگيري ميكند.
تبصره:در صورت موافقت شوراي مدرسه، با برگشت طلبه انصرافی، مدت عدم حضور طلبه جزو غيبتهاي وي محاسبه ميگردد و چنانچه عدم حضور وي بيشتر از حد مجاز غيبت باشد، آن نيمسال جزو مرخصي تحصيلي وي محاسبه ميشود و در صورت نداشتن مرخصی، آن نیمسال در سنوات تحصیلی طلبه محاسبه میشود. [41]
ماده66)طلبهاي كه بدون اطلاع مدرسه، بیش از یکماه، در فعالیتهای آموزشی شرکت نکند؛ انصرافی تلقی شده و از ادامه تحصيل محروم میشود.
تبصره:چنانچه طلبه تا قبل از آغاز نیمسال بعد، درخواست ادامه تحصیل نماید؛ در صورت موجه بودن عذر با تشخيص شوراي مدرسه، آن نيمسال نيز جزو مرخصي تحصيلي وي محسوب ميشود و در صورت نداشتن مرخصی، آن نیمسال در سنوات تحصیلی طلبه محاسبه خواهد شد.[42]
ماده67) در صورت قطعی شدن انصراف، تحصيل مجدد طلبه، با طی مراحل پذیرش و بر اساس دستورالعملهای ابلاغی ممکن است.
· فصل سیزدهم: تحقیق پایانی
ماده68)طلبه در مقطع عمومی، ملزم به ارائه تحقیقپایانی براساس ضوابط و آییننامه های مربوط است.
· فصل چهاردهم: فراغت از تحصیل
ماده69) به فارغالتحصیلان مقطع عمومی، پس از احراز صلاحیتهای لازم اخلاقی، رفتاری، علمی و مهارتی و کسب حداقل معدل 14 در کل دوره، مدرک تحصیلی سطح دو اعطا میگردد.
تبصره:چنانچه معدل کل طلبه، پس از گذراندن کلیه دروس، کمتر از 14 باشد؛ میتواند در طول سنوات مجاز تحصیل، نسبت به جبران کمبود معدل با امتحان مجدد، حداکثر 20واحد درسی در نیمسال به انتخاب خود و تأیید شورای مدرسه اقدام کند و در این صورت، نتیجه امتحانات مجدد در صورتیکه بیشتر از نمره قبلی باشد؛ در کارنامه وی ثبت و نمره قبولی سابق، حذف خواهد شد.
ماده70)مرکز می تواند به طلابی که امکان ادامه تحصیل تا پایان مقطع عمومی برای آنان وجود ندارد و مطابق با مصوبه 478 شورای عالی حوزههای علمیه، دروس سطح یک را با معدل حداقل 14 گذراندهاند؛ پس از احراز صلاحیتهای اخلاقی، فکری و رفتاری، مدرک علمی سطح یک اعطاء نماید.
تبصره1:مرجع تشخیص عدم امکان ادامه تحصیل طلاب فوقالذکر، کمیسیونی مرکب از معاون آموزش، نماینده مدیر، نماینده معاون فرهنگی ـ تربیتی و مدیر آموزش عمومی(دبیر کمیسیون) مرکز مدیریت حوزههای علمیه خواهران خواهد بود.
تبصره2:طلابی که در دوره عمومی ویژه وروديهاي سوم راهنمایی، تحصیل نمودهاند؛ لازم است علاوه بر دارا بودن شرائط فوقالذکر، دروس اختصاصی این دوره را نیز بگذرانند.
ماده71)تاریخ فراغت از تحصیل طلبه، تاریخ کسب آخرین نمره قبولی وی است.
· فصل پانزدهم: امورخاص
ماده72)تصمیمگیری در مواردی که این آییننامه نسبت به آن ساکت است و یا موارد ضروری و یا اضطراری به عهده کمیسیون امورخاص است.
تبصره:ضوابط و مقررات مربوط به کمیسیون امور خاص در آییننامه جداگانهای ابلاغ میشود.
این آییننامه شامل 72 ماده و 38 تبصره در تاریخ 17/09/ 1393 در شورای آموزش مرکز به تصویب رسید و پس از تأیید مدیر حوزههای علمیه خواهران از تاریخ ابلاغ لازمالاجراست.
[1]. کلیه امتحانات باید در ایام امتحانات ابلاغی از سوی مرکز برگزار شود.
[2]. الف)شرطلازم جهت برگزاری دوره تابستانی، دارا بودن استاد دارای مجوز در دروس ارائه شده است.
ب) رعایت حدنصاب کلاس، در دوره تابستان الزامی نیست.( اگر در طول دوره آموزشی به علل مختلف، تعداد طلاب از حدنصاب لازم خارج شد، مدرسه در قبال طلاب باقیمانده موّظف خواهد بود.)
[3]. در صورتي كه مدرسه در خصوص اجراي برنامه درسي نيمسالي داراي محذور باشد، ميتواند با هماهنگي مديريت استان نسبت به افزودن يا جابهجايي بعضی از دروس- با رعایت پیش نیازها -اقدام كند.
[4]. الف)در صورتی که طلبه در طول دوران تحصيل، شيوه تحصيل خود را تغيير دهد، به قانون دوره مقصد منتسب ميشود.
ب) طلاب دارای مدرک سیکل، بعد از گذراندن دو سال تحصیلی میتوانند به دوره پارهوقت منتقل شوند.
[5]. این تبصره در صورتی است که حداقل واحد از سوی مدرسه ارائه نشود و طلبه نیز هیچ واحدی را اخذ نکند.
[6]. در این صورت طلبه میتواند از طریق پذیرش مجدد و یا شرکت در آزمون بازپذیری، ادامه تحصیل دهد؛ اما توجه به این نکته ضروری است در موردي که طلبه مراحل پذیرش را طی کند، دستورالعمل تطبیق نمرات بازپذیری در خصوص وی اجرا نمیشود.
[7]. از مواردي است كه به كميسيون امور خاص استان واگذار شده است.
[8].تحصيل همزمان طلاب ممتازکه حداقل 30 واحد درسی را با موفقیت گذرانده و معدل کل آنها حداقل 18 باشد، با نظر موافق شورای مدرسه امكانپذير است.
[9]. الف) منظور این است که اگر طلبه به علل مذکور در تبصره فوقالذکر، کمتر از حد نصاب لازم، واحد اخذ کند، آن نیمسال موثر در مشروطی و ممتازی نیست. (ذکر تعداد 12 واحد موضوعیت ندارد).
ب) با توجه به اینکه امكان انتخاب واحد كمتر از حد نصاب، در پرتال طلاب فراهم است؛ لازم است معاونان آموزش مدارس در زمان بررسی تخلفات انتخاب واحد، نسبت به حذف تمامی واحدهای انتخابی طلابی که به صورت اختیاری، کمتر از حد نصاب لازم، واحد اخذ کردهاند، اقدام كنند.
[10]. حذف اضطراری از مواردی است که به عهده مدارس علمیه بوده و در صورتی که شورای مدرسه مورد ضرورت را تشخیص دهد، حذف انجام میشود.
[11]. الف)در صورتی که مرخصیهای طلبه به اتمام رسیده باشد، وضعیت آن ترم "حذف ترم" ثبت میشود.
ب) حذف کلیه واحدها در صورتی انجام میشود که تعداد غیبتهای طلبه بیش از حد مجاز شود. از این رو در موردی که قبل از سه هفته مانده به پایان ترم، طلبه، شرایط حضور در کلاس را نداشته باشد، وضعیت آن ترم "عادی" ثبت شده و در کارنامه طلبه، غیبت موجه ثبت میشود.
[12]. الف)منظور این است که هر طلبه میتواند حداکثر 6 واحد اخذ کند؛ اما ارائه درس توسط مدرسه در ترم تابستانی، برای مجموع طلاب متقاضی، حداكثرندارد.
ب) این 6 واحد، علاوه بر واحدهایی است که جهت امتحان مجدد اخذ میشود.
[13]. الف)در ترم تابستان نیز تعداد جلسات برگزاری درس، باید حداقل 13 جلسه باشد.
ب) در صورتی که طلبه بیش از سه شانزدهم کل ساعات یک درس غیبت داشته باشد، حذف درس خواهد شد.
ج) ارزشيابي دروس در ترم تابستانی نیز بایستی رعایت شود.
[14]. معرفی به استاد به این صورت انجام می شودکه طلبه در طول ترم، زیر نظر استاد مجوزدار، درس را میگذراند و جهت رفع اشکالات درسی به ایشان مراجعه میکند. سؤالات امتحانی نیز توسط آن استاد طرح شده و تصحیح برگه امتحان توسط ایشان انجام میشود. در صورتی که مدرسه استاد دارای مجوز در آن درس نداشته باشد، طلبه را به عنوان مهمان، به مدرسه دیگری معرفی میکند.
[15]. مصادیقی از بروز مشکل تحصیلی: موردی که طلبه براي گذراندن دروسي كه پيشنياز دارد با مشكل مواجه ميشود یا اگرآن درس را نگذراند واحدهای وی به حدنصاب نمیرسد، یا این درس در دوره منتسب وی تعریف شده اما دیگر توسط مدرسه ارائه نمیشود.
[16]. در صورتی که کلاس به صورت دو جلسه پیوسته(90 دقیقه) برگزار شود، دو جلسه مجزا محسوب شده و عدم حضور يا ترك كلاس، به حسب هر جلسه محاسبه ميشود.
[17]. در صورتی كه برخی غیبتها و یا تمامی آنها موجه باشد، وضعیت آن درس "حذف به علت غیبت کلاسی" ثبت میشود. مانند موردي كه طلبه در یک درس 3 واحدی، 10 جلسه غیبت داشته باشد و تمامی یا برخی از غیبتها طبق تشخیص شورای مدرسه، موجه باشد.
[19]. الف)امتحان ميانترم بایستی پس از گذراندن حداقل نيمي از سرفصلهای درسي انجام شود؛ اما برگزاري آن طي يك یا چند امتحان بلامانع است.
ب) فعالیت کلاسی به اموري مانند: حضور با نشاط طلبه در همه جلسات یک درس، پرسشگری درکلاس، انجام تكاليف محوله از سوی استاد، پاسخ به سؤالات و... اطلاق میشود.
[20]. الف)در این صورت وضعیت درس در سامانه، " ناتمام" ثبت میشود.
ب) امتحان بايد طبق تقويم تحصيلي برگزار شود.
ج) در صورتي كه درس ناتمام اعلام شود، آن درس در حداكثر واحدهاي نیمسال بعد طلبه ( نیمسالی كه امتحان آن درس را ميدهد) لحاظ نميشود.
[21]. الف) در صورتی که آن درس جزء دروس ارائه شده مدرسه در نيمسال بعدي باشد، طلبه میتواند آن درس را در نیمسال بعد امتحان دهد.
ب) برگزاری این امتحانات طبق تقويم تحصيلي انجام میشود.
ج) این واحدها در حداكثر واحدهای نیمسال لحاظ نمیشود.
[22].الف)احراز صلاحیت علمی طلاب، به عهده شورای مدرسه است. این شورا صلاحیت علمی طلابی را بررسی میکند که معدل دوره آزمایشی آنان کمتر از 12 باشد.
ب) محرومیت طلبه از تحصیل به جهت عدم صلاحیت اخلاقی و انضباطی، باید با هماهنگی مدیریت استان انجام شود.
[23]. این نمره صفر در معدل طلبه مؤثر است، حتی در موردي كه دومین نمره افتاده وي باشد.
[24]. بایگانی اوراق امتحانی طلاب بایستی به تفکیک طلبه باشد.
[25]. منظور از طلاب الحاقی، طلاب غیررسمی مدارسی هستند که جدیداً مصوب شده و تحت پوشش مرکز مدیریت قرار گرفتهاند.
[26]. اگر طلبه سابقه تحصيل رسمي در حوزه را دارد، اما به جای بازپذیری، روند پذیرش را طی کرده است،اين ماده در مورد وي اجرا ميشود.
[27]. تمامی نمرات تطبیقی طلبه در نیمسال صفر وارد میشود و معدل این نیمسال در مشروطی و ممتازی طلبه مؤثر نیست.
[28]. الف)مراد از مرخصی در آئیننامه، مرخصی بدون امتحان است.
ب) مرخصی مندرج در این بند، در سنوات مجاز تحصیل طلبه، محاسبه نمیشود.
ج) ثبت مرخصی طلاب توسط مدارس علمیه انجام میشود.
[29]. الف)در صورتی که مدرسه ورودی نیمسال دوم نداشته باشد یا دروس طلبه در نیمسال دوم ارائه نشود، وضعیت طلبه در نیمسال دوم، حذف ترم بدون احتساب در سنوات ثبت میشود.
ب) در مورد فوقالذکر، مراتب باید جهت اصلاح دوره منتسب طلبه، به مدیریت استان اطلاع داده شود.(به عنوان مثال: طلبهاي ورودي سال 93 است. در نيمسال اول از مرخصي تحصيلي استفاده كرده است. به علت اينكه مدرسه وي در آن سال ورودي نيمسال دوم نداشته به ناچار نيمسال دوم نيز درخواست مرخصي ميكند. در اين مورد دوره منتسب طلبه بايد از ورودي 93 به ورودي 94 اصلاح شود كه اين امر توسط همكاران استاني انجام ميشود).
[30]. این دو نیمسال، باید متوالی باشد.
[31]. در صورتی که میزان مرخصی با مجوز پزشک، به حدی باشد که میزان غیبتهای وی بیش از حد مجاز (مندرج در ماده 21)میشود، وضعیت طلبه در آن نیمسال، مرخصی بدون محاسبه در سنوات مجاز تحصیل، ثبت میشود؛ اما اگر کمتر از این حد بود، طبق ماده 21 آئیننامه عمل میشود.
[32]. اجرایی شدن این تبصره، منوط به موافقت مرکز آموزش غیرحضوری و پس از آمادهسازی زیرساخت در سامانه و است.(زیرساخت در سامانه تا کنون فراهم نشده است).
[33]. پذیرش درخواست طلاب تحت پوشش جامعهالزهراء«سلاماللهعلیها» و مرکز مدیریت خراسان و جامعهالمصطفیالعالمیه«صلیاللهعلیهوآله» در مدارس تحت پوشش مرکز و بالعکس، صرفا با هماهنگی و موافقت مرکز مجاز است.
[34]. فراهم بودن امكان ادامه تحصيل از طريق مهمان شدن، در دو صورت مصداق دارد:
الف) طلبهای که درآخرین سال تحصیلی است و قبلا از فرصت دو نیمسال مهمانی استفاده نکرده است، صرفا به عنوان مهمان پذیرفته میشود. نیز طلبهای که در آخرین نیمسال تحصیلی بوده و حداکثر یک ترم مهمانی را استفاده کرده است.
ب) پذیرش طلبهای که محل سکونت وی به صورت موقت، تغییر کرده است.
[35]. این ماده، فقط در صورت تغییر محل سکونت طلبه، مصداق پیدا میکند.
[36]. الف)منظور شهری است که در فاصله بیش از 30 کیلومتری شهر مبدأ است.
ب) انتقال طلاب خوابگاهی، با حفظ شرایط خوابگاهی بودن، لحاظ امتیاز پذیرش و موافقت مدارس مبدأ و مقصد بلامانع است.
ج) در تمام موارد انتقال و مهمان، اخذ مستندات سکونت از طلبه و احراز همراهی همسر یا خانواده با وی الزامی است.
د) در فرض مذکور در این ماده، در صورتی که شهر مقصد، یک مدرسه داشته باشد، پذیرش طلبه توسط مدرسه مقصد، الزامی است. اما در صورتی که شهر مقصد دارای چند مدرسه باشد، پذيرش طلبه از سوي نزديكترين مدرسه به محل سكونت طلبه انجام ميشود.
و) در صورتی که در اواسط نیمسال، محل سکونت طلبه تغییر کرد، با انتقال دائم طلبه موافقت نمیشود؛ بلکه وی به صورت موردی به عنوان مهمان به مدرسه مقصد، معرفی میشود. بدیهی است با توجه به اتمام زمان ثبت مهمانی در سامانه، بایستی اوراق امتحانی وی در مدرسه مقصد تصحیح شده و نمرات طی نامه اداری بهمدرسه مبدأ اعلام شود.
هـ)در صورتی که طلبه دوره پارهوقت، به شهری که فاقد این دوره است منتقل شود و شرط سني دوره تماموقت را نيز نداشته باشد، با حفظ دوره و حد نصاب واحدهای پارهوقت، میتواند در دوره تماموقت ادامه تحصیل دهد.
[37]. الف) انتقال طلبه حتما باید در سامانه آموزش ثبت شود. بدین ترتیب که مدرسه مقصد، ثبت مجوز انتقال و مدرسه مبدأ ثبت انتقال را در سامانه انجام میدهند.
ب) ثبت انتقال طلبه در سامانه آموزش، حتما باید قبل از انتخاب واحد و معرفی طلاب در ترم، انجام شود.
[38]. در خصوص پذیرش طلاب مهمان، اخذ گواهی سکونت طلبه و همراهی همسر یا والدین، الزامی است.
[39]. طلبه میتواند در یک نیمسال، به عنوان مهمان تکدرس، همزمان به چند مدرسه معرفی شود.
[40]. الف)تعداد نیمسالهایی که طلبه به عنوان مهمان امتحانی معرفی میشود، محدودیت ندارد.
ب) طرح سؤالات امتحانی و تصحیح اوراق امتحانی، در مورد طلبه مهمان، توسط مدرسه مقصد انجام میشود.
[41].منظور از بند آخر، حذف ترم طلبه با احتساب در سنوات مجاز تحصیل است.
[42]. منظور از بند آخر، حذف ترم طلبه با احتساب در سنوات مجاز تحصیل است.